Voor
eerdere diensten klik hier:
Zondag van
de Epifanie des Heren 8-1-2017 in de Lutherse kerk te Gorcum 'In Abrahams
schoot'.
Orgelspel
Afkondigingen en aansteken van de kaarsen.
Stilte
Wij
zijn hier aanwezig in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.
Amen
Onze Hulp is in de Naam van de Heer
die hemel en aarde gemaakt heeft.
Verootmoediging…
Heer, vergeef ons al wat wij misdeden,
en laat ons weer in vrede leven.
Amen.
Zo lief had God deze wereld, dat Hij Zijn eniggeboren
Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft
aan het verderf ontkomt, en eeuwig
leven hebben mag!
Introïtus: Ons introïtuslied is lied 275
Laten we de Heer aanroepen om ontferming
voor de nood van deze wereld,
en Zijn Naam prijzen,
want Zijn barmhartigheid heeft geen einde!
Zondagsgebed:
Heer
die verschijnt op de wolken,
Heer, die heerst over
de volken,
wij erkennen en loven U
als God van ons
leven,
en verwachten Uw
komst op de troon…
zichtbaar voor allen.
Wij danken U voor Uw
liefde,
in, en door, Jezus
Christus, onze Heer.
Amen
Lezing Eerste Testament:
Een belofte van de Aanwezige aan Jeruzalem…
Ook al zijn de omstandigheden zo duister als voor het begin van de schepping,
God zegt ook nu een leven brengend woord, als Hij zegt:
60:1 Sta op en schitter,
je licht is gekomen,
over jou schijnt de luister van de HEER.
2 Duisternis bedekt de aarde
en donkerte de naties,
maar over jou schijnt de HEER,
Zijn luister
is boven jou zichtbaar.
3 De volken laten zich leiden door jouw licht,
de koningen door de glans van je schijnsel.
4 Open je ogen,
kijk om je heen:
ze stromen in drommen naar je toe;
je zonen
komen van ver,
je dochters
worden op de heup gedragen.
5 Je zult stralen van vreugde als je het ziet,
je hart zal van blijdschap overslaan.
De schatten van de zee zullen je toevallen,
de rijkdom van vreemde
volken valt je in de schoot.
6 Een vloed van kamelen zal je land overspoelen,
jonge kamelen uit Midjan en Efa.
Uit Seba
komen ze in groten getale,
beladen met wierook
en goud.
Zij verkondigen de roemrijke
daden van de HEER.
Tot hiertoe de lezing…
Je hóórt de drie wijzen uit het Oosten al haast meedeinen in die wonderlijke
stoet.
Wij willen de roemrijke daden van de Heer óók verkondigen, en die bezingen we
met
Lied 865: 1 en 3
Epistel: Efeziërs 3: 1 - 12 NBV
Paulus heeft geschreven over de genade, en over de eenheid van de gemeente,
die, ondanks verschillen in achtergrond en afkomst van de leden, één gebouw is
tot Gods eer… Of ze nu oorspronkelijk Joden waren, of heidenen, mensen die de
Aanwezige helemaal niet kenden. Dan gaat hij verder:
3:1 Daarom is het dat ik, Paulus, gevangene omwille van Christus
Jezus, voor u, heidenen, bid.
2 U moet toch wel gehoord hebben dat God mij de taak heeft toevertrouwd
om de genade door
te geven die mij met het
oog op u geschonken is.
3 Mij
is in een openbaring het mysterie onthuld waarover ik hiervoor in het kort
heb geschreven.
4 Aan de hand daarvan kunt u zich, wanneer u dat leest, een beeld
vormen van mijn inzicht
in dit mysterie
van Christus.
5 Het is onder vorige generaties niet aan de mensen onthuld,
maar nu door de Geest
geopenbaard aan Zijn
heilige apostelen en profeten (nl):
6 de heidenen
delen door Christus
Jezus ook in de erfenis,
maken deel uit van hetzelfde lichaam en hebben ook deel
aan de belofte, op grond
van het evangelie.
7 Van dat evangelie ben ik een dienaar geworden door de gave
van Gods genade,
die ik ontvangen heb
door Zijn kracht
die in mij werkt.
8 Mij,
de allerminste van alle heiligen, is de genade geschonken om de heidenen de ondoorgrondelijke
rijkdom van Christus
te verkondigen,
9 en voor allen in het licht te stellen hoe het mysterie dat in alle eeuwen verborgen was in God,
de Schepper
van het al, werkelijkheid
wordt.
10 Zo zal nu door de kerk de wijsheid van God
in al haar schakeringen
bekend worden aan alle vorsten en heersers
in de hemelsferen,
11 naar het eeuwenoude plan dat Hij
heeft verwezenlijkt in Christus
Jezus, onze Heer,
12 in wie wij vrijelijk toegang hebben tot God, vol vertrouwen
door ons geloof in Hem.
De psalmist zingt : Halleluja! Laten alle koningen zich neerwerpen voor
Hem, alle volkeren Hem dienstbaar zijn! HALLELUJA!
Laten
wij zingen
lied 1009
Het Heilig Evangelie staat geschreven bij: Mattheus 2: 1 –
12 NBV
Een bekend verhaal, maar we mogen het lezen als horende bij de belofte
in Jesaja…
2:1 Toen Jezus geboren was in Bethlehem in Judea, tijdens de regering van Herodes,
kwamen er magiërs uit het Oosten in Jeruzalem aan.
2 Ze vroegen: ‘Waar is de pasgeboren koning van de Joden?
Wij hebben namelijk zijn ster zien opgaan en zijn gekomen
om hem eer te bewijzen.’
3 Koning Herodes schrok hevig toen hij
dit hoorde, en heel
Jeruzalem met hem.
4 Hij riep alle hogepriesters
en Schriftgeleerden van het volk samen om aan hen te vragen waar de Messias
geboren zou worden.
5 ‘In Bethlehem in Judea,’
zeiden ze tegen hem, ‘want zo staat het geschreven bij de profeet:
6 “En jij, Bethlehem in het land van Juda, bent zeker
niet de minste onder de leiders
van Juda, want uit jou komt een leider voort die mijn volk Israël zal hoeden.”’
7 Daarop riep Herodes in het geheim de
magiërs bij zich; hij wilde precies van hen weten
wanneer de ster
zichtbaar geworden was,
8 en hij stuurde hen vervolgens naar Bethlehem
met de woorden: ‘Stel een nauwkeurig onderzoek in naar het kind.
Stuur mij bericht zodra u het gevonden hebt, zodat ook ik erheen
kan gaan om het eer te bewijzen.’
9 Nadat ze geluisterd
hadden naar wat de koning hun opdroeg, gingen ze op weg, en nu
ging de ster,
die ze hadden zien opgaan, voor hen uit, totdat hij stil bleef staan boven de
plaats
waar het Kind was.
10 Toen ze dat zagen, werden ze vervuld van diepe vreugde.
11 Ze gingen het huis binnen en vonden het
Kind met Maria, Zijn moeder.
Ze wierpen zich neer om het eer
te bewijzen. Daarna openden ze hun kistjes
met kostbaarheden en boden het Kind geschenken aan: goud
en wierook en mirre.
12 Nadat ze in een droom waren gewaarschuwd om niet naar Herodes
terug te gaan, reisden ze via een andere route terug
naar hun land.
Zalig die het Woord van God horen en er gehoor
aan geven!
Credo:
In antwoord op Gods woord willen wij ons geloof
belijden door samen te zeggen:
Wij geloven in God - Schepper van hemel en aarde.
Heer over alle machten
Die om ons van alle macht heeft afgezien
en in Jezus de prijs heeft betaald voor onze overtredingen.
Die in eenvoud tot ons kwam,
en werd verraden en vermoord - gekruisigd...
maar Hij overwon de dood!
Na drie dagen opgestaan ten leven
verscheen Hij aan vriend en vijand,
weer in Zijn hemels rijk terug zond Hij Zijn Geest
die ieder mens bezielen wil tot leven in de Heer.
Tot een
gemeenschap van heiligen,
door een
doop, door vergeving van zonden,
tot leven in der eeuwigheid. Amen
Preek
Genade zij u en vrede
van God onze Vader en van Jezus
Christus, onze Heer,
door de Heilige Geest.
Lieve gemeente,
Dit is de zondag van, of eigenlijk: na het feest
van de Epifanie. Het
feest van de troonsbestijging van de nieuwe koning,
die dan voor het eerst als koning verschijnt aan het volk.
Epifanie. Verschijning.
Een paar weken geleden maakte de troonopvolger van Thailand zijn eerste openbare
optreden als de nieuwe koning.
Daarmee accepteerde hij de troon, het koningschap, en al is hij nog niet in functie totdat de dagen
van rouw om zijn vader voltooid zijn, je kunt
niet om zijn koningschap heen.
Dàt staat vàst…
Aan zoiets mag je ook denken bij deze zondag en bij het feest van
de Epifanie, dat we vrijdag
vierden, en vandaag voortzetten,
met de lezingen van vrijdag, toen het Drie Koningenfeest was.
In veel landen is dat het gróte feest.
De Oosters-Orthodoxe kerken vieren niet zoals wij kerstfeest, maar ze vieren 6 januari, de
Epifanie, de verschijning van de Heer. En in Spanje, en omstreken, is het feest
van Los Reyes dolle pret, waarbij de Koningen de 5e januari op
kamelen door de stad trekken, in een bonte optocht, en snoepjes rondstrooien.
De kinderen krijgen op 6 januari cadeaux.
Je kunt het wel vergelijken met ons Sinterklaasfeest, want voor de kamelen
worden bakjes water en gras neergezet. Dat vinden kamelen natuurlijk net zo
lekker als het paard van Sinterklaas winterwortels en hooi! ;-)
Epifanie is dus een officiële
erkenning van de pretendent tot de troon, van degene die op
zijn tijd de troon zal bestijgen.
In dàt licht komen de Wijzen,
de aanzienlijke Geleerden, die misschien ook wel de Leiders van hun volk zijn,
en gelijk
gesteld kunnen worden met koningen,
hun respect betuigen, hun geloofsbrieven
overhandigen, zou je kunnen zeggen, aan de troonsopvolger van Israël.
Niet echt tot genoegen
van degene die op dit moment op die troon zit: Herodes.
Die weet ook heel goed dat hij alléén maar op die troon zit omdat de keizer van Rome hem daar heeft neergezet. Er is al heel lang
geen wettig koningschap meer in Israël.
De troon van David is
al eeuwen leeg, al ontbrak het niet aan heersers en bezetters.
Als Herodes het verhaal hoort van die
voorname mannen uit het Oosten schrikt hij, want hij kènt zijn
klassieken. Hij weet wat de verwachtingen
zijn die leven in het volk… Dàt wacht op de Messias.
De Gezalfde
van God, die alles recht
zal breien…
Het zàl toch niet…
En hij laat vragen wáár die Messias
geboren zou moeten worden.
Stralend laten de kerkelijke leiders en de theologen weten: ‘In Bethlehem!’
En ze halen de teksten meteen aan, om een goede indruk te maken. Ze weten het zeker.
Nee, in de hoofdstad Jeruzalem moeten ze nog niet wezen, ook al zàl er
een licht opgaan in Jeruzalem, dat heel de aarde verlichten zal, nú moeten de
Magiërs naar Bethlehem.
Herodes, de valse vos, stuurt hen erheen om
het vuile werk voor hem te doen.
Hij was zelfs bereid om zijn halve familie uit te moorden om zelf maar op de
troon te blijven, dus een jonge prins, dat kan er nog wel bij.
Hij kan dan meteen die rijke gaven opeisen!
Maar voor het zover komt zijn alle vogels gevlogen. Daar
heeft de Aanwezige,
Israëls God, voor gezorgd.
Twee dingen wil ik toch nog wel zeggen over dit verhaal.
Misschien wel flauw, maar nergens staat er in de Bijbel dat Jezus
in een stal geboren is.
De vrome overlevering heeft dat er van gemaakt.
Het kan heel goed
zijn dat Hij
inderdaad in een half-open grot is geboren, waar een voerbak stond, en waar vee
terecht kon, maar die voerbak, die kribbe, kon ook gewoon onder een paar bomen
in het open veld
staan. We weten het niet.
En een stal was daar vaak niet
anders dan een omheining met een afgesloten poort erin, en
misschien een afdakje voor de herders.
In elk geval vinden de
sterrenkundigen Maria en het Kind
in een gewoon huis.
Zij buigen
zich in al hun eigen voornaamheid voor Hem
tot op de grond, en geven zo aan dat Hij
een machtige Koning
is, met bevoegdheid
over leven en dood. Ze hebben de tekenen zelf gezien aan de hemel!
Het is interessant dat er over hen gesproken wordt als over Chaldeeën,
en wie kwam er oorspronkelijk uit het Ur der Chaldeeën?
Juist, Abraham!
Wij weten dat in die
streek de sterrenkunde op een heel hoog peil stond. En zeldzame verschijnselen als sterren en planeten die
op één plek, of vlak bij elkaar lijken te staan, hadden natuurlijk een diepere
betekenis in een bestaan dat van godsdienst was doordrenkt. Zo wisten ze waar ze
moesten zoeken. En zo weten
wij welke stand van de planeten zij wellicht gezien kunnen hebben…
Sterren en planeten werden gezien als bewoners van de hemelsferen.
Paulus heeft het daar ook over als hij
schrijft: Zo zal nu door de kerk de wijsheid van God
in al haar schakeringen
bekend worden aan alle vorsten en heersers
in de hemelsferen…
De verkondiging van Gods
goedheid en genade is
niet beperkt tot deze aarde, is niet alleen voor de Joden,
en o, wonder, ook voor de heidenen, voor u en mij en ons allemaal,
maar die gaat nog veel verder: alle krachten
en machten in de hemel
en op de aarde, en alles wat daar tussen is in het antieke
begrip, mogen, ja moeten
ook weten van Gods
genade!
Wat zou je nu, tegenwoordig met die mededeling moeten?
Wel, wij zitten met onze ruimtevaart, met onze satellieten,
nogal te knoeien, in die hemelsferen.
Net zoals wij de oceanen bederven met een onheilspellende
hoeveelheid plastic, dat dodelijk is voor vogels en vissen en al wat in
het water leeft, zo laten wij ook een onheilspellende hoeveelheid afval
achter in de ruimte, waardoor al verschillende ongelukken
en heel veel bijna-ongelukken
gebeurd zijn.
Daar ligt een grote verantwoordelijkheid voor de mensheid, en voor ons: wij
kunnen in elk geval bidden voor een oplossing, en vragen
om mensen die daar alert op zijn.
Als wij geroepen zijn om Gods
genade en wijsheid
te verkondigen in de hogere
sferen, dan moeten we maar beginnen met het oproepen om onze troep
op te ruimen!
En dat geldt natuurlijk ook voor de rommel
in ons eigen leven.
Als wij mede-erfgenaam zijn
van de beloften van God,
en dat zijn we, dan geldt ook voor ons dat wij een bron
van licht moeten zijn in de ongeorganiseerde duisternis waarin wij leven.
Nét als Jeruzalem.
Ga er maar aan staan!!!
En toch!
Die belofte is
er: Gods licht schijnt
al over ons.
Omdat Zijn licht
ín ons schijnt.
Als je op een donkere nacht in een auto rijdt, zie je boven een stad
vaak een gloed hangen.
Uit de verte, als je nog geen huis ziet, weet
je dan al: daar ligt Gorcum, of Utrecht, of Amsterdam…
Ik noem maar wat.
Gods licht is verschenen
in Jezus.
Hij kwam in deze
wereld als lichtend licht, en de duisternis
had er geen boodschap aan, maar kreeg er ook geen vat op,
lezen we in het begin van het Johannes-evangelie.
Jezus heeft het meest duistere,
meest pijnlijke geheim van ons leven overwonnen: de dodelijke afkeer van God, die een wig
probeert te drijven tussen God
en mensen.
Zo overwon de levende Liefde
voor altijd de ontkenning daarvan: de eeuwige dood, die het heelal terug
wil brengen naar de duisternis van voor
de Schepping.
Maar God zei: er
zij licht.
Jezus is dat
licht, en zelfs de dood op het kruis, en Zijn drie dagen in het rijk van de dood konden
dat licht niet uitblussen.
Hij is opgestaan
om voor eeuwig te regeren.
Hij komt terug,
en dat vieren we, nu al, omdat we het zeker mogen weten.
Laat het dan zien, door Hem
nú in Uw leven te laten
heersen door Zijn
Geest en Haar
gaven.
Wat zou Jezus doen?
Vraag het je steeds af.
Vraag het de Heilige Geest.
Doe dan wat Hij zou
doen, en u bent een licht in de duisternis,
een heraut van Zijn
koningschap.
Een bron
van zegen.
Amen.
Korte Stilte
Orgelspel
Alles wat wij hebben, hebben wij van God gekregen, om door
te geven, om met velen te delen en er zo dubbel van te genieten.
Ook nu en hier kunnen we gestalte geven aan dat delen:
in de collecte
Na het gebed over de gaven zingen wij: lied 302: 1,
4 en 3
Collecte
Offerandegebed
Heer God, wat wij hebben verdiend,
wat wij hebben gekregen, het is alles
uit Uw genade.
Daarom kunt U er over beschikken,
zoals U kunt beschikken over onze tijd, liefde
en aandacht. Wij geven
die met liefde aan U en anderen.
Wijs ons in dit alles de juiste weg.
Om Jezus’ wil. Amen.
Lied 302: 1, 4 en 3
Voorbeden
Laten we danken en bidden:
Lieve God, machtige Heer, trouwe Koning,
Wij aanbidden U als onze Schepper en Heiland,
en wij danken U voor Uw goedheid in alles.
Wij vragen U om vergeving voor de onrust in onze wereld, voor de angst en
onzekerheid waar wij geen antwoord van liefde op weten te geven.
Help ons door Uw Geest en Haar gaven,
Laat ons de Heer bidden :
G : Heer ontferm U
Goede God, wij danken U voor deze mooie wereld, en wij vragen U om vergeving,
waar wij in onverstand of onwetendheid daar schade aan toebrengen… hier
beneden of daarboven.
Wil ons leiden en helpen het goede te doen.
Help ons niet boven onze stand te leven,
help ons om in ons leven een beeld van Uw vrede en goedheid te zijn, en zo een
lichtpuntje te wezen in het donker om ons heen.
Dat donker beangstigt ons, wij voelen ons vaak te klein, te hulpeloos om er echt
iets aan te doen.
Maar wil ons gebruiken met wat wij zijn en wel kunnen… U kunt dat. U wilt
dat.
Laat ons de Heer bidden :
G : Heer ontferm U
Genadige God, wij danken U voor Uw liefde en trouw, voor Uw komst in deze
wereld, in ons bestaan, en wij bidden voor alle mensen die wij kennen, voor alle
mensen die verantwoordelijkheden hebben, op allerlei gebied. In regeringen, bij
beslissingen, op de weg, in de ruimte… wees hen nabij met Uw Geest, opdat zij,
en wij, steeds mogen weten en bedenken wat Jezus zou willen dat wij deden.
Wees bij de verkeersslachtoffers, alstublieft. Ook voor de slachtoffers van
oorlog en geweld bidden wij. Dat wij hen onderdak bieden… help ons daarin!
Nu bidden wij voor ons zelf, en vooral voor de zieken, voor Bob, en voor
degenen die wij U in stilte noemen…
Neem ons in genade aan,
Red en behoud ons,
Want alleen U, de Vader, de Zoon en de Heilige Geest
Komt toe prijs en lof en aanbidding te allen tijde en van eeuwigheid tot
eeuwigheid.
Amen.
Met Jezus, die het ons leerde bidden, zeggen wij:
Onze vader, die in de hemelen zijt,
Uw naam worde geheiligd. Uw rijk kome,
Uw wil geschiede, zoals in de hemel zo ook op de aarde.
Geef ons heden ons dagelijks brood
en vergeef onze schulden,
zoals ook wij vergeven onze schuldenaren,
en leid ons niet in verzoeking,
maar verlos ons van het kwade.
Ons slotlied is lied 863: 5 en 6
Na de zegen, zingen we, in plaats van het ‘Amen’ vers 1
Zegen:
De Heer schenkt ons
de behoedzaamheid van Zijn handen,
de goedheid van Zijn ogen,
de glimlach van Zijn mond,
de vastheid van Zijn stappen,
de vrede van Zijn woorden,
de warmte van Zijn hart,
het vuur van Zijn Geest,
het vreugdevolle geheimenis
van Zijn aanwezigheid.
† Zo zegent ons en alle mensen
de Vader, de Zoon
en
de Heilige Geest.
Amen!
Lied 863: 1
Met
een goed glas champagne bracht de gemeente een heildronk uit!
Moge 2017 een
gezegend jaar zijn voor hen en ons allen!