Zondagsgebed
Heilige Heer van de Krachten en Machten, 
die in de Hemel Uw oneindige lof zingen, 
sta ook ons toe U te loven, te jubelen om Uw goedheid, 
om Uw licht, juist als het om ons heen zo donker is…
Wij bidden U dit door Jezus Christus, onze Heer.
Amen.

Lezing Oude Testament: Exodus 17: 8 - 16
Het is kort na de ontsnapping uit Egypte en de doortocht door de Rode Zee (of liever: de Rietzee), ze krijgen het Manna, en de Sabbath wordt ingesteld, maar ze moeten verder, ze komen bij Refidim, waar geen water is, dan komt het volk tegen Mozes in opstand. De Heer geeft hem opdracht tegen de berg Horeb te slaan met zijn staf, en het wonder geschiedt: God geeft water uit de rots. Dat betekent niet dat het allemaal nu verder van een leien dakje gaat:
8 In Refidim (Rustplaatsen) werd Israël aangevallen door de ​Amalekieten.
9 Toen zei ​Mozes​ tegen ​Jozua: ‘Kies een aantal mannen uit en trek met hen tegen ​Amalek​ ​ten strijde. Ikzelf zal morgen op de top van de heuvel gaan staan, met in mijn hand de staf van God.’
10 Jozua​ deed wat ​Mozes​ hem had opgedragen en trok tegen ​Amalek​ ​ten strijde, en ​Mozes​ ging naar de top van de heuvel, samen met ​Aäron​ en Chour.
11 Zolang ​Mozes​ zijn arm opgeheven hield, was Israël de sterkste partij, maar liet hij zijn arm zakken, dan was ​Amalek​ de sterkste.
12 Toen ​Mozes’ armen zwaar werden, legden ​Aäron​ en Chour een steen bij hem neer, zodat hij daarop kon gaan zitten. Zelf gingen ze aan weerszijden van hem staan, om zijn armen te ondersteunen. Daardoor konden zijn armen opgeheven blijven totdat de zon onderging.
13 Zo versloeg ​Jozua​ het ​leger​ van ​Amalek​ tot de laatste man.

14 De HEER zei tegen ​Mozes: ‘Leg deze overwinning in een oorkonde vast, zodat niemand die ooit zal vergeten, en overtuig ​Jozua​ ervan dat Ik zal zorgen dat straks niets op aarde nog aan het volk van ​Amalek​ herinnert.’

15 Toen bouwde ​Mozes​ een ​altaar, en hij noemde het ‘De HEER is mijn ​banier’.
16 Hij zei: ‘Omdat ​Amalek​ de hand heeft durven opheffen tegen de ​troon​ van de HEER, zal de HEER strijd voeren tegen ​Amalek, in alle komende generaties.’

Wij zingen over en voor God, die alles bestuurt in gerechtigheid, ook als wij daar niets van begrijpen! 

Lied 67a 1 en 4 

Ik geloof in God,
      die wilde dat de wereld goed was,
      die mensen en dieren maakte,
      planten en bomen,
      vogels en vissen,
en er van hield.

Ik geloof in God,
      die als een vader zorgen wil,
      die als een moeder ons omringt.

Ik geloof in Jezus -
      in wie Gods Liefde mens werd,
             om ons lot te delen
             ons leven, onze dood,
      die dwars door alles heen
      vast hield aan Zijn Vader -
en angst en dood overwon -
stervend aan het kruis.

Hij ging door de hel,
maar stond óp tot nieuw leven:
      de derde dag.

Ik geloof in de Geest
die Jezus ons zond,
      om ons dichter dan ooit
      bij God te doen zijn.
      Zij bidt en zingt en dankt in ons;
      geeft ons nieuw leven,
in eeuwigheid.

Daarom durven wij geloven
in goedheid, gerechtigheid, trouw....
... in Liefde en toekomst
zelfs voorbij de dood....
... in een kerk, waar mensen zijn
      als één lichaam, dat bestuurd wordt
             door Jezus, ons Hoofd....
... in één doop, die mensen nieuw maakt...
... in vergeving, in genade en hoop -
voor gewone mensen zoals wij.
Amen.


Preek
Genade zij u en vrede van God onze Vader en van Jezus Christus, onze Heer, door de Heilige Geest.

Lieve mensen hier in Leerdam en omgeving, kinderen van God, samen gemeente…

Als we in gedachten hier in de kerk aanwezig zijn, zijn we samen met God, samen vóór God!
En terwijl we de lezingen zien, meelezen, beleven we ze ook mee, samen met degenen die ze voor het eerst zagen, of met degenen over wie het daar gaat.

Mijn vader las ons door de week voor uit de Kinderbijbel, van W.G van der Hulst, en op zondag werd er gelezen uit de ‘grotemensenbijbel’, want we moesten ook de tale Kanaäns leren kennen.

Ik herinner me nog levendig het verhaal over Mozes, die zijn handen omhoog moest houden, héél die lange dag! 
Daar was natuurlijk ook een mooie zwart-wit plaat bij. (Helaas kan ik die niet laten zien, ik heb wel gezocht…)
Heel donker en imposant was Mozes daar.
Het was geen pretje voor hem.
Natuurlijk waren er ook woeste wolken… en Aäron en Chour stonden naast Mozes.
Misschien verbeeld ik het me, maar in mijn herinnering hadden zij eveneens stenen opgestapeld onder Mozes’ ellebogen, zodat ook zij het zelf konden volhouden om hem bij te staan. J  Want ook voor hen viel het niet mee.
Daar beneden maakten de Israëlieten met Gods hulp de Amalekieten af. 
Maar… het duurde wél de hele dag. Geen kleinigheid. 
Ze waren natuurlijk ook niet geschoold in de krijgskunst, want in Egypte waren ze slaven geweest, dus die leren dat niet.
Ademloos luisterde ik, terwijl Papa voorlas.  
Ik hoop dat U zich het ook zó kunt voorstellen. J

Terwijl ik hier aan dacht, moest ik ongewild ook denken aan de eindeloze strijd (voor ons gevoel althans op dit moment) tegen dat corona-virus, dat ons onverhoeds aanviel, terwijl wij er nauwelijks wapens tegen hadden, en onze aanvoerder roept: Houd vol, houd vol!
De strijd golft heen en weer, het ene moment lijkt het alsof we ten onder gaan, dan weer denken we een kleine overwinning te behalen, maar intussen slaan die kleine genieperds achter onze rug weer hun slag. 
De regering zoekt wanhopig naar wijsheid en naar hulpmiddelen, die steeds schaarser worden, de artsen en verpleegkundigen lopen op hun laatste benen, of worden zelf doodziek; mensen als u en jij en ik voelen zich opgehokt (misschien groeit er nu iets meer sympathie voor kippen en andere dieren die veel te weinig leefruimte hebben) en vaak voelen we ons eenzaam.

Maar er zijn ook verschillen. 
Zeker, onze regering kan terugvallen op verstandige mensen, die hun uiterste best doen om op de verschillende aanvallen en situaties naar behoren te reageren. Zo goed als ze kunnen.
Maar Mozes had méér dan die twee handen en die goede vrienden: hij had ‘de staf van God.’

In het stuk dat voorafging aan het verhaal dat we gelezen hebben, heeft het volk dorst, en dan zegt de Heilige tegen Mozes:
“Ga samen met een aantal van de oudsten van Israël voor het volk uit. Neem de staf waarmee je op de Nijl hebt geslagen in je hand en ga op weg. Ik zal je opwachten op de rots bij de Horeb.
Als je op de rots slaat, zal er water uit stromen, zodat het volk te drinken heeft.’ Mozes deed dit, in het bijzijn van de oudsten van Israël.”
(Exodus 17:5,6)
Die staf moest Mozes deze dag omhoog steken als een teken dat God, die in het verleden wonderen deed, hen ook nu niet in de steek zal laten.

Het was geen wonderstaf, niets bijzonders.

Het was gewoon de herdersstaf, waarmee Mozes placht te werken. 

Maar toen, en in de loop van de geschiedenis heeft de Heer Zichzelf steeds laten zien als een Herder, die voor Zijn volk, Zijn schapen zorgt.
En dat was een beeld, dat dit herdersvolk begreep. 
De herder vecht in de voorste linies, als er gevochten moet worden in gevaarlijke situaties. En hij zorgt voor voedsel en water.

‘De Heer is mijn Banier,’ zegt Mozes na afloop, als hij uit dank een altaar bouwt, om de Heer een dankoffer te brengen.
Een banier kan tegenwoordig een vlag zijn, of een vaandel, bijvoorbeeld van een legerkorps.
Hier in de Bijbel was die banier dus een stok, die op een heuvel stond, goed zichtbaar in de wijde omtrek. Een baken, een herkenningspunt. (En dat altaar krijgt die naam zodat niemand het zou vergeten.)

De Heer is mijn banier, dat kunnen wij ook zeggen, wanneer wij, als Zijn kinderen, als Zijn gemeente, als de schapen die Hij weidt, op Hem vertrouwend, bidden voor al degenen die, ieder op zijn eigen wijze en op haar eigen plaats, aan het vechten zijn voor onze gezondheid.
Wij kunnen daarin de handen van onze regering steunen, opdat God ook nu voor ons vecht en de overwinning schenkt. Dat kunnen wij doen!
Als Gods kinderen.
Als de schapen van Zijn kudde, die op Hem mogen rekenen.

Jezus heeft het ook over die kudde. En over God.
In het Evangelie dat we lazen is God de Herder.
Jezus is de deur. Niet meer, niet minder.

Het gaat Jezus altijd om God. In Hem zien wij God, maar, al is Hij één met God, God is méér.

Jezus maakt het ons mogelijk om gehoor te geven aan Gods roepstem. Door Zijn dood en Opstanding is Hij de deur naar het ware Leven.
Zo gaat Hij ons voor in gehoorzaamheid.

De eerste gemeenten zongen iets over Hem als:

Omdat ook Christus voor ons geleden heeft,
en ons een voorbeeld gaf om ná te volgen,
mogen wij in Zijn voetspoor gaan!
Hij die (Zelf) niet zondigde, en
in Wiens mond geen leugen was te vinden,
Die, als Hij werd uitgelachen,
Zelf dat nooit op Zijn beurt deed,
en in het lijden nooit iets terug deed...
Hij gaf het over aan (Hem)
Die oordeelt in gerechtigheid...
Hij, die in Zijn lichaam Zelf
ònze zonden op het kruishout
moest verduren
opdat wij, van de zonden lós,   
leven mochten in gerechtigheid.

Aan de zwaar vervolgde gemeente in Rome schrijft Petrus: dit is genade: als iemand, door zich van God bewust te zijn, rustig problemen verdraagt, ook al lijdt hij (of zij) zonder reden.

Daar mogen wij in onze eigen moeilijke tijden een voorbeeld aan nemen.

Maar in deze eerste dagen van mei mogen we ook denken aan de velen die in de Tweede Wereldoorlog eindeloos hebben geleden in een uitzichtloze situatie.
Om dicht bij huis te blijven: mijn vader was in het verzet, en kon zo tenminste iets doen.
Mijn moeder moest het verdragen dat de Duitsers telkens huis en tuin binnenvielen om te kijken of ze Papa konden vangen. (Hij ontsnapte een paar keer nét.)
Klein leed, dat zwaar woog.
Niemand wist immers hoe lang het ging duren.

Dat gold nog veel meer voor de velen die werden weggevoerd naar concentratiekampen, hier, in Duitsland en Polen, in Indonesië… naar de hel.

Velen zijn weggevoerd, weinigen zijn teruggekeerd. Voor hen bleef het verleden vaak een etterende wond, ook al werd die zorgvuldig toegedekt…
Er waren er die het onrecht geduldig wisten te verdragen, wat een genade, vergeleken met degenen die te lijden hadden van Post Traumatische Stress! (En dat had toen geen naam. Niet zeuren was het devies!)

Bij dit alles is onze pijn en eenzaamheid, onze angst en ons gemis, misschien slechts een hobbel op ons levenspad. 
Maar die hindert ons er niet minder om!

Wij mogen vertrouwen op onze Herder, dat Hij ons de juiste paden wijst.
Wij mogen telkens weer terugkeren naar de Herder en Opzichter van onze ziel…
Hij weet wat we nodig hebben. Altijd en overal.
Amen

Muziek    
 
De wereld is wijd en Gods goedheid is groot;
vanuit ons aandeel mogen wij helpen en delen,

nu in de collecte, straks in ons leven van alledag weer op allerlei andere manieren.


 

Collecte
De collecte is voor de Spaanse Protestantse gelovigen, die het altijd al moeilijk hebben, en toch veel doen voor de (nog armere) naasten. Nu zijn ook zij getroffen door doden en zieken in veel van de gemeenten. U kunt hen blij maken met een collectegift aan de Stichting Het Evangelie in Spanje te Zeist, NL08FVLB0226110753 t.n.v. Stichting Het Evangelie in Spanje.
In Spanje zeggen ze: Muchos pocos hacen un Mucho. 
Veel kleintjes maken één grote, zeggen wij hier...  

Gebed over de gaven

Heer God, wat wij hebben verdiend, wat wij hebben gekregen, het is alles uit Uw genade.
Daarom kunt U er over beschikken, zoals U kunt beschikken over onze tijd, liefde en aandacht. Wij geven die met liefde aan U en anderen.
Wijs ons in dit alles de juiste weg.
Om Jezus’ wil. Amen.

Lied 835 

Voorbeden
Laten we danken en bidden:

Grote en Heilige God, wij danken U voor de vrijheid waarin wij leven, zelfs als ons wordt afgeraden om de straat op te gaan, zelfs als we geen kerkdiensten beleggen op dit moment, omdat samen zingen, samen komen, niet zo gezond schijnt te zijn. Dat is vervelend, en wij vragen U om geduld voor onszelf en onze kinderen, onze naasten, maar wij gedenken en danken U toch allereerst komende dagen, 4 en 5 mei, voor 75 jaar wezenlijke vrijheid. Zovelen kennen die niet!

Wij bidden U voor allen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. 80-75 jaar geleden, maar ook in de jaren er na. Wij bidden voor militairen, mensen in het verzet, mensen van het geduld, maar ook voor wachters voor het recht als mr. Derk Wiersum, voor artsen en verzorgenden die gestorven zijn aan covid-19.
Neem hen allen op in Uw heerlijkheid, en troost hen die om hen getreurd hebben, en nog treuren.
Voor allen die wij zelf missen, en om wie wij treuren, bidden wij evenzeer. Het wordt leeg.
Help ons om open te staan voor de mensen om ons heen, dat wij hen zien met Uw ogen.
Dat wij naar hen luisteren met Uw hart, geef ons Uw woorden, leg zelf nieuwe contacten met mensen om ons heen, en vooral dagelijks met Uzelf. Herschep ons naar Uw beeld en gelijkenis, opdat wij door Jezus tot U komen, en

Goede Herder, die Uw kudde leidt en beschermt, wij danken U voor Jezus onze Heer, en voor de Heilige Geest, die ons leidt. Wij bidden U voor hen die U niet kennen, niet willen kennen, of die teleurgesteld zijn in de mensen van Uw weg.
Wij bidden U ook voor allen die vervolgd worden omdat zij in U geloven, in grote delen van de wereld. Vergeef ons, dat wij onze vrijheid zo gewoon vinden, en sta hen dagelijks bij met Uw Geest en Haar gaven, schenk hen de genade dat zij Uw milde aanwezigheid in hun leven ervaren, zoals past bij U en bij hen, zodat ze groeien in liefde, trouw en geloof. Wij bidden U voor alle  slachtoffers van oorlog en geweld, natuur en verkeer, ziekten en verlies.

Trouwe God, wij danken U dat U ons gaan en komen, doen en laten kent. Ook van ons als gemeente. Wij danken U voor Uw kinderen die deze week jarig waren:  Adrie den Hartog en Dick Hansum. Wees hen genadig, geef hen gezondheid en onwankelbaar geloof, en lieve mensen om hen heen.

Heer, ontferm U over ons allen, en hoor ons als wij U aanbidden en smeken zoals Jezus het ons leerde:

Onze Vader, die in de hemelen zijt,
Uw Naam worde geheiligd, Uw Rijk kome.
Uw Wil geschiede, gelijk in de hemel, alzo ook op aarde;
geef ons heden ons dagelijks brood;
en vergeef ons onze schulden,
gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren;
en leid ons niet in verzoeking.
maar verlos ons van het kwade
 

Slotlied zingen we zo mogelijk staande: Lied 708:6 

Zegen:
De Heer die ons voorgaat door alle moeilijkheden van het leven,
die ons lijden heeft gedragen,
die onze dood heeft ondergaan en overwonnen,
draagt Uw leven in Zijn handen.
Hij is de weg die U gaat,
Hij is de waarheid die eeuwig leven geeft.
† Zo zegent U God,
de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.
Amen

Lied 961

Blaas de kaars uit en bewaar het Licht in uw hart.