Dienst op Goede Vrijdag 9-4-2004 in het Witte Kerkje in Huis ter Heide. Organist: J. Peters. Aanwezig: 35 mensen.
Introïtuslied gezang 188: 1 en 2 O, lam van God,
onschuldig geslacht aan 't hout der schande..
Onze
hulp is in de Naam van de Heer die hemel en aarde gemaakt heeft,
Die
trouw blijft tot in eeuwigheid en niet laat varen het werk dat Hij met ons begon.
Genade zij u en vrede van God de Vader en van Jezus Christus, onze Heer.
Psalm 119: 34 en 35
Wet Marcus 12:
30 – 31 De twee geboden die één zijn.
30 Het eerste is: Hoor, Israël, de Here, onze God, de Here is één, en
gij zult de Here, uw God, liefhebben uit geheel uw hart en uit geheel uw ziel en
uit geheel uw verstand en uit geheel uw kracht.
31 Het tweede is dit: Gij zult uw naaste
liefhebben als uzelf. Een ander gebod, groter dan deze, bestaat niet.
Gebed
Here
God, op de avond van deze Goede Vrijdag komen wij als gemeente van uw Zon Jezus
Christus bijeen in een plechtige stemming.
Wij willen immers Zijn eenzaam en ondraaglijk lijden op het kruis gedenken, dat
Hij voor ons gedragen heeft. Zodra wij U aanroepen, beseffen wij, dat enkel maar
ingetogenheid te kort doet aan wat U van ons verwachten mag. U staat ons toe U
aan te spreken als onze Vader in de hemel.
Zeker vanavond wilt U ons voor Uw aangezicht zien verschijnen als Uw kinderen
die met een volkomen oprecht en diep schuldbesef het wagen tot U te
naderen. Want Uw beminde Zoon stierf niet alleen vóór ons maar ook dóór ons.
Joden en Romeinen hebben Uw Zoon ter dood gebracht, maar als wij toen geleefd
hadden zouden wij het er niet beter afgebracht hebben. Wij zouden met Zijn
discipelen weggevlucht zijn toen het gevaar naderde.
Wij maken deel uit van de grote familie der mensen, die Uw schepselen zijn, maar
als we om ons heen kijken zien wij veel onmenselijks aan alle kanten. De
ouderen onder ons herinneren zich de wegvoering van Uw volk naar
concentratiekampen en schamen zich voor de daarop gevolgde uitroeiing.
Een paar dagen gelden herdachten de Verenigde naties dat zij tien jaar terug
niet ingrepen tijdens de genocide in Roeanda, en onze eigen natie heeft nog
onlangs haar schuld beleden voor de gebeurtenissen in Srebrenica. U wilt niet
dat Uw mensheid zulke dingen doet.
Onze plicht is het als christenen voor u te belijden, dat al deze gruwelen uit
onze zondige inborst voortkomen. Ons hart staat niet vanzelf open voor Uw
opdrachten. Daarom wijzen wij niet beschuldigend naar anderen maar
verootmoedigen wij onszelf voor U.
Wij bidden U daarom: leer ons toch door uw Heilige Geest ons vast te klampen aan
Uw woord alleen, leer ons gehoorzaam te zijn aan uw gebod om U lief te hebben
én onze naasten, leer ons strijden tegen onze zelfgenoegzaamheid.
Leer ons Jezus na te volgen , ons kruis op ons te nemen en U en onze naasten te
dienen in zelfverloochening.
Geef ons daartoe de kracht in Jezus’ Naam. Amen
Psalm 119: 12
Schriftlezing: Marcus 15: 33 – 38
33 En toen het zesde uur aangebroken was kwam er duisternis over het gehele land
tot het negende uur.
34 En op het negende uur riep Jezus met luider stem: Eloï, Eloï, lama
sabachtani, hetgeen betekent: Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij Mij
verlaten?
35 En sommige van de omstanders, dit horende, zeiden: Zie, Hij roept Elia.
36 En iemand liep toe, drenkte een spons met zure wijn, stak ze op een
riet en gaf Hem te drinken, zeggende: Stil, laat ons zien, of Elia komt om Hem
eraf te nemen.
37 En Jezus slaakte een luide kreet en gaf
de geest.
38 En het voorhangsel van de tempel scheurde in tweeën van boven tot beneden.
39 Toen de hoofdman, die tegenover Hem stond, zag, dat Hij zó de geest gegeven
had, zei hij: Waarlijk, deze mens was een Zoon Gods.
Preek
over Marcus 15:34b Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten?
Lieve mensen,
Marcus zegt heel nadrukkelijk en precies dat vanaf de middag, tot drie uur
daarna, een duisternis inviel, die het hele land bedekte. We mogen wel aannemen
dat het hier geen gewone duisternis betrof.. Het lijkt mij meer een duisternis
te zijn die markeert, dat het Licht der wereld in die uren bezig was uit te
doven. Lucas spreekt expliciet over een zonsverduistering. Een heel wonderlijk
gebeuren ten tijde van de nieuwe maan, maar heel passend bij de ten hemel
schreiende ongerechtigheid der mensen die de enige rechtvaardige op deze aarde
smadelijk ter dood brachten en Hem zo uit hun midden verbanden. Zou Jezus zich
juist op dat moment van verlatenheid niet mogen wenden tot God Zijn Vader, die
Zijn en ons aller troost is in leven en in sterven? We zouden toch denken van wel.
En Hij roept dan ook Zijn Vader aan.
Drie uur in de middag is trouwens het uur waarop het namiddaggebed behoort
te geschieden.
Jezus bidt op dat ogenblik het gebed van de rechtvaardige die onrecht lijdt. Hij
gebruikt voor Zijn klacht de aangrijpende woorden waarmee psalm 22 begint: Mijn
God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten?
Waarom houdt Gij U doof voor mijn lijden?
Op deze hartenkreet komt geen antwoord.
Bij Jezus’ doop heeft God gesproken, evenals bij de
verheerlijking op de berg. Toen hoorde
Jezus een stem uit de hemel. Toen riep God:
Gij zijt Mijn geliefde Zoon.
Nu blijft het stil, huiveringwekkend stil.
Heeft God dan geen behagen meer in deze zoon?
Het valt ons moeilijk in te denken, dat Jezus bij Zijn Vader uit de gratie is,
in elk geval niet voor goed. Psalm 22 kent dan ook een omslag.
Na lang wachten! In het 22ste vers uit de psalmist een kreet van
bevrijding. Hij roept met verheffing van stem: Gij hebt mij geantwoord!
Dan is het moment van verlatenheid voorbij en is
de bidder weer in staat God te loven temidden van een grote gemeente. Wie roept:
Waarom hebt Gij mij verlaten, mijn God? mag vertrouwen, dat er ooit
antwoord komt.
Maar het ogenblik van de uiterste duisternis blijft een vreeswekkende
werkelijkheid, een die overigens al voorspeld was in de profetie van Amos.
(hoofdstuk 8)
‘Te dien dage zal het geschieden’- zo staat
daar te lezen – luidt het woord van de Here Here, dat ik op de middag de zon
zal doen schuilgaan en bij klaarlichte dag het land in het donker zal zetten.
Dan zal Ik uw feesten in rouw verkeren en al uw liederen in klaagzang.’
Zo kondigt God door Zijn profeet aan, dat de ongerechtigheid van de
volkeren, met inbegrip van het volk dat Hij heeft uitverkoren, zal worden
bestraft. Het evangelie zegt ons, dat dit oordeel voltrokken is, niet
aan de volken echter en ook niet aan ons, maar aan Jezus,
Zijn uitverkoren Zoon.
Hij heeft onze straf gedragen en wij gaan vrijuit. Daarom heet deze dag Goede
Vrijdag. Het evangelie is een verbazingwekkende boodschap van bevrijding van de
schuld, die wij in ons leven opzamelen.
Voor ons is het vandaag een goede
dag, want onze Heer Jezus heeft ons vrijgekocht.
Voor Hem betekende het uren van
afzichtelijk lichamelijk lijden. Vooral de Rooms-katholieke passiespelen, zoals
in Oberammergau en zoals in Tegelen in ons eigen land, leggen daarop grote
nadruk En juist in deze tijd doen ook protestanten dat.
Overal in de bioscopen draait op het ogenblik een geruchtmakende film van de
regisseur Mel Gibson, die ook de aandacht van veel behoudende protestanten
trekt. Volgens de recensies in de krant wordt het bloedig lijden van Jezus er
zeer realistisch in uitgebeeld. Dat zal historisch zeker wel juist zijn.
De Romeinen noemden de kruisiging de allerwreedste en alleronmenselijkste vorm
van terechtstelling. Dat Jezus zulk een lijden voor ons heeft willen ondergaan,
geeft uiteraard tot op vandaag aan hoezeer Hij ons mensen liefheeft.
De rechtvaardige gaf zijn leven voor de onrechtvaardigen. Dat is al heel
bizonder!
Maar het evangelie graaft nog dieper. Het ging niet alleen om het lichamelijk
lijden van Jezus.
Zijn wezenlijke foltering bestond in de
Godverlatenheid, die Jezus’ deel werd, toen Hij tot zonde gemaakt werd om onze
overtredingen, terwijl Hij toch zelf zonder zonden was.
De kruisbalk die Jezus op Zijn schouders droeg was zeker een zware lichamelijke
last, die de mensen Hem oplegden, maar zwaarder nog was het dragen van de
Godverlatenheid voor andermans zonden, die Zijn ziel verscheurde.
Laat ons dat wel beseffen en daarvoor dankbaar zijn, want Hij heeft die last
voor ons op zich genomen. Hij was van God verlaten, opdat wij nooit zonder God
behoeven te zijn. Hij was overgeleverd aan de duisternis opdat wij in het Licht
zouden kunnen wandelen.
Troosteloos hing Hij aan het kruis, opdat wij waarlijk getroost zouden worden.
Ons past maar één ding: oneindige dankbaarheid.
Wij zullen het zo dadelijk zingen: duizend-, duizendmaal o Heer
zij U daarvoor dank en eer.
Zing het met heel Uw hart, en richt Uw leven er naar in. Dan wordt het voor U
ondanks de duisternis waarlijk Goede Vrijdag!
Amen.
Gebed
Onze Vader, die in de hemel zijt,
Uw Naam worde geheiligd;
Uw Rijk kome, Uw Wil geschiede,
zoals in de hemel zo ook op aarde.
Geef ons heden ons dagelijks brood,
en vergeef ons onze schulden,
zoals ook wij vergeven onze schuldenaren;
en leid ons niet in verzoeking,
maar verlos ons van het kwade!
Want van U is het koninkrijk
en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid. Amen.
Ons
slotlied is Gezang 182: 1 en 3 Jezus,
leven van ons leven, Jezus, dood van onze dood... = Lied 575
Sta dan nu op voor de Zegen
De zegen van God de Vader draagt ons door dood en doop
heen naar het leven in eeuwigheid.
Gods Geest
geeft ons de woorden van eeuwig leven in de mond, en moed in ons hart.
Gods geliefde Zoon
gaat aan onze zij,
Wees dan gezegend in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige
Geest.
Amen
gem: Amen
...